Oleh
Mohd Azam Bin Ahmad- Guru Cemerlang
Bahasa Melayu
Assalamualaikum.
Selalunya murid didapati berusaha menukarkan cakap ajuk atau
dialog kepada cakap pindah secara wewenang atau "trial and
error". Mereka tidak mempunyai suatu kaedah yang kukuh untuk
menukarkan cakap ajuk atau dialog kepada cakap pindah. Oleh hal
demikian, murid berasa sukar untuk melakukan usaha tersebut.
Sehubungan dengan ini, saya ingin mengemukakan satu kaedah yang
telah saya bentangkan untuk kali pertama di Kursus
Profesionalisme Guru-Guru Bahasa Melayu Negeri Melaka di
GoldCoast, Klang pada tahun 2007 lalu.
Kaedah: Menukarkan
Cakap Ajuk atau Dialog kepada Cakap Pindah
Perhatikan cakap ajuk di bawah :
"Kamu makanlah segera. Kamu jangan lupa basuh
pinggan," pesan ibu kepada Aini.
Untuk menukarkan cakap ajuk atau dialog di atas kepada cakap pindah, murid hendaklah berpegang pada tiga elemen komunikasi, iaitu :
a. Kenali Topik Perbincangan
b. Kenali persona
c. Kenali Konteks Komunikasi
Berdasarkan tiga elemen dalam komunikasi itu, murid akan mendapati:
a. Kenali Topik Perbincangan :
i. makanlah segera.
ii. jangan lupa basuh pinggan.
b. Kenali persona :
i. ibu
ii. Aini
c. Kenali Konteks :
i. pesan
Berdasarkan unsur dalam elemen komunikasi itu, murid boleh membina ayat sendiri dalam ragam cakap pindah. Misalnya,
i. Ibu berpesan
kepada Aini supaya makanlah segera tetapi jangan lupa
membasuh pinggan.
ii. Ibu memberikan
pesanan kepada Aini supaya Aini makanlah segera dan jangan
lupa membasuh pinggan.
iii. Ibu berpesan
supaya Aini makanlah segera dan jangan lupa membasuh pinggan.
Berdasarkan tiga ayat di atas, semua unsur dalam elemen
komunikasi dalam cakap ajuk atau dialog itu tidak tertinggal
dalam proses menukarkannya kepada cakap pindah. Oleh hal
demikian, wacana dalam cakap ajuk atau dialog itu tetap
terpelihara dalam cakap pindah.
Kaedah ini juga membolehkan murid menukarkan cakap pindah
kepada cakap ajuk atau dialog. Apabila murid mengenali unsur
dalam elemen komunikasi tersebut, murid hanya perlu
menggunakan unsur tersebut dalam membina cakap ajuk atau
dialog sendiri. Proses membina cakap ajuk atau dialog ini
adalah lebih mudah.
Sekian dan terima kasih.